2021-mi aningaasaqarneq 1,3 pct.-imik qaffariarpoq
2021-mi Kalaallit Nunaata aningaasaqarnera 1,3 pct.-imik qaffariarpoq, tunisassiat ataatsimut nalinganik uuttorlugu (BNP). Qaffariarneq ingerlatsiviit arlariit siuariarnerannik pissuteqarpoq, annermik Aalisarneq, Assartuineq, Akunnittarfiit neriniartarfiillu aammalu Ineqarnermut akiliutit illunillu tuniniaaneq.
Nioqqutissianik avammut tunisaqarneq 2021-mi 5.417 mio. kr.-nut appariarsimavoq ukiup siuliani 5.697 mio. kr.-usimalluni. Tamanna 280 mio. kr.-nik appariarneruvoq, imaluunniit 4,9 pct. Appariaatip pissutigivaa aalisarnermi nioqqutissiat pingaarnerit avammut tunineqartut annikilleriarsimammata akimikkullu aamma appariarsimallutik. Taamaakkaluartoq inuussutissarsiorfiup Aalisarneq piniarnerlu naleqarnerulersitsinera qaffariarnerpaavoq inuussutissarsiorfinnut allanut sanilliullugu. Akiusimasut atorlugit naatsorsuinermi Aalisarnerup piniarnerullu naleqarnerulersitsinerat 2021-mi 2.317 mio. kr.-nut qaffassimavoq ukiup siuliani 2.106 mio. kr.-usimasoq. Taamaalilluni qaffariaat 211 mio. kr.-uvoq, imaluunniit 10,0 pct.
Titartagaq 1. Tunisassiat ataatsimut nalingat (BNP), akit qaffakkiartornerat peerlugu
Takussutissiami 1-imi takuneqarsinnaavoq BNP akini ingerlaavartuni aammalu BNP akiusimasunit kisitat akit qaffakkiartornerat peereerlugu ineriartornerat. BNP akiusimasunit kisitat inummut ataatsimut naatsorsornerani 2021-mi 279,3 tkr.-nngorsimavoq 2020-imi 277,4 tkr.-usimasoq. Taamaalilluni 0,7 pct.-imik annertuseriarpoq.
Ukiut qulit kingulliit qiviaraanni, tassa 2012-imiit 2021-mut, BNP agguaqatigiissillugu inummut ataatsimut 28.000 kr. sinnilaarlugit annertuseriarpoq, tamannalu assigaa 13,2 pct. Danmarkimi kisitsisit taakkorpiaat 13,2 pct.-iupput.
Takussutissiaq 1. BNP aamma BNP innuttaasunut agguarlugu
|
|
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020* |
2021* |
|
|
|
|||||||||
|
BNP, mio. kr. ............... |
15.116 |
15.080 |
15.951 |
16.814 |
18.224 |
18.829 |
19.296 |
19.990 |
20.169 |
20.344 |
|
Innuttaasunut agguarlugu, 1.000 kr. |
267,1 |
268,2 |
284,1 |
301,0 |
326,9 |
337,6 |
345,9 |
357,5 |
360,0 |
360,9 |
|
Naleqqersuut, 2010=100 ....... |
107,4 |
107,1 |
113,3 |
119,4 |
129,4 |
133,7 |
137,1 |
142,0 |
143,3 |
144,5 |
|
Ukiumut BNP-p ineriartornera ... |
4,9 |
-0,2 |
5,8 |
5,4 |
8,4 |
3,3 |
2,5 |
3,6 |
0,9 |
0,9 |
|
|
||||||||||
|
BNP, mio. kr. ............... |
14.203 |
14.019 |
14.684 |
14.312 |
14.983 |
14.990 |
15.084 |
15.511 |
15.540 |
15.741 |
|
Innuttaasunut agguarlugu, 1.000 kr. |
251,0 |
249,3 |
261,5 |
256,2 |
268,8 |
268,8 |
270,4 |
277,4 |
277,4 |
279,3 |
|
Naleqqersuut, 2010=100 ....... |
100,9 |
99,6 |
104,3 |
101,7 |
106,4 |
106,5 |
107,1 |
110,2 |
110,4 |
111,8 |
|
Ukiumut BNP-p ineriartornera ... |
1,4 |
-1,3 |
4,7 |
-2,5 |
4,7 |
0,1 |
0,6 |
2,8 |
0,2 |
1,3 |
Nuna tamakkerlugu naatsorsuutit FN-ip nunanut tamalaanut naatsorsueriaasissatut najoqqutassiai malillugit naatsorsugaapput, tamatumalu ajornarunnaarsippaa Kalaallit Nunaata aningaasaqarnerata nunanut allanut najoqqutassianik malinnittunut sanilliunneqarsinnaanera. Titartakkami ataaniittumi Kalaallit Nunaanni aningaasaqarnerup ineriartornera nunanut toqqakkanut arlalinnut, nunallu OECD-mut ilaasut agguaqatigiissillugu ukiumut ineriartornerannut sanilliunneqarpoq.
Titartakkami takuneqarsinnaavoq Kalaallit Nunaat aningaasaqarnikkut covid-19-ip kingunerluutaanik nunanut allanut sanilliulluni annikinnerusumik eqqorneqarsimasoq. Tassa 2020-mi BNP annertuserialaarpoq nunat Skandinaviamiittut taavalu OECD-miittut BNP-at annikilleriarsimasoq. Taamaattorli Kalaallit Nunaani 2021-mi BNP-mi annertuseriaat, nunani titartakkami 2-mi allaqqasuni, sanilliullugu appasinnerpaavoq.
Titartagaq 2. Kalaallit Nunaanni nunanilu allani BNP-p ineriartornera 2017-2021
Najoqqutaq: OECD.org
Covid-19 pillugu ikiorsiissutit
Nunarsuaq tamakkerlugu covid-19-imik tuniluuttoqarneranut atatillugu killilersuinerit aningaasatigut kingunipiluuteqarnissaat pakkersimaarniarlugu inuussutissarsiutinut ikiorsiissutinik qinnuteqarsinnaanermut pisortaniit periarfissiisoqarnikuuvoq. Ikiorsiissutit ukununnga siunertaqarput: akissarsititsinermut taartisiat, kaaviiaartitanik annaasaqarnermi matusissutit, takornarialerisut akikilliliisinnaanerannut tapiissutit, aaqqissuuteriikkamik angallassisartut akikilliliinissaannut tapiissutit kiisalu aalisartut tunisaasa nalikillinissaannut taarsiissutit.
Nuna tamakkerlugu naatsorsuusiornermi periutsit Eurostat-ip maleqqusai aallaavigalugit ikiorsiissutit qulaani pineqartut tunisassiornermi tapiissutitut inissinneqarput. Taamaattumik toqqaannartumik tunisassiat ataatsimut nalingat (BNP) sunnerneqanngilaq, taamaallaat kalluarneqartut tassaapput tunisassiornerup pilersitaanik ataatsimut isertitat (BFI) taavalu tunisassiornermi sinneqartoorutit.
Nuna tamakkerlugu naatsorsuutit naatsumik
Nuna tamakkerlugu naatsorsuutit tunisassiornermit aallaavillit inuiaqatigiit aningaasaqarnerata ineriartorneranik ersersitsisarput. Naatsorsukkat takutittarpaat inuutissarsiutit inoqutigiillu aningaasaqarnerat, minnerunngitsumillu avammut niueqateqarnerup ingerlarnga. Taamaasilluni nioqqutit kiffartuussinerillu pilersiortorneqartut atorneqartullu naatsorsuusiatigut takussutissartaqalersarput. Saqqummersitaq manna, Naatsorsueqqissaartarfiup saqqummersitaani nuna tamakkerlugu naatsorsuutini ukiunik arlalinnik tunngaveqartuni, aqqaneq-aappassarivaa.
Nuna tamakkerlugu naatsorsuutit 2019-imoortut naatsorsoqqissaarneqarsimalerput, taamaasillutillu inaarutaasumik saqqummiunneqarsinnaanngorlutik. Naatsorsueqqissaarinerit nutaat BNP allannguuteqartippaat. Nuna tamakkerlugu naatsorsuutit inaarutaasut naatsorsoqqissaarnerisa 2020-mut aamma 2021-mut BNP-mik missingersuusiortoqarsinnaalersippaat.